Borsaya yeni başlayanların ya da halihazırda birçok yatırım yapmış kişilerin de bilmesi gereken bir borsa terimi olan karanlık oda yeni birçok yatırımcı tarafından merak edilen bir konudur. Karanlık oda pek çok zaman kör havuzla karıştırılmaktadır ama bu iki terim birbirinden farklı iki konuyu anlatmaktadır. Kör havuz günümüzde yürürlükte olmayan bir terim iken karanlık oda terimi hala yatırımcıların kullandığı bir terim olarak önümüze çıkmaktadır.
Karanlık Oda Nedir?
Karanlık oda borsayla ilişkisi olan her insanın biraz da olsa bilgisi olması gereken bir konudur. Borsa gün boyunca saat 18.00’a kadar işlem görmektedir. Bu saate kadar yatırımcılar alım satım işlemlerini kolaylıkla yapmaktadırlar ancak saat saat 18.00 olduğu zaman borsadaki işlemler tüm yatırımcılar için durmaktadır, karanlık oda dediğimiz terim de tam bu noktada devreye girmektedir. 18.00’da kapanışı gerçekleşen borsada bazı işlemler devam etmektedir, bu işlemlerin devam etme süresi kapanıştan sonraki ilk 5 dakikadır. Temel borsa mantığında saat 18.00’ı gösterdiğinde borsa kapanır 18.01 itibariyle de alım satım işlemleri durdurulur. Seansın son bulduğu 18.01 saatinden 18.05 saatine kadar geçen sürede emir toplama işlemi gerçekleştirilir. Borsanın kapanış ve emir toplama süresi arasında geçen zaman da borsa en riskli zamanına girmektedir, bu sürede dalgalanmaların çok olduğu bilinmektedir. Borsanın kapandığı zamandan sonra yatırımcıların almak istediği hisselerin fiyatları sabit kalır, bu süreçte yatırımcıların yaptığı alım satım işlemleri de görünmez işte bu işlemlerin olduğu bu ana karanlık oda denilmektedir.
Karanlık Odada Nasıl İşlem Yapılır?
Borsa piyasası kapandıktan sonra saat 18.01’de minimum ve maksimum fiyatlar belirlenir, bu işlemden sonra yatırımcılar alış satış emirlerini verebilirler. Karanlık odada yapılan işlemler çok hızlı ve çok kısa bir süre içerisinde tamamlandığı için risk oranı bu zaman diliminde daha yüksek olmaktadır. Karanlık odada lisans sahibi olan ve lisans sahibi olmayan yatırımcılar kolaylıkla işlemlerini gerçekleştirebilirler ancak karanlık odada risk çok yüksek olduğu için atılacak olan adımlar dikkatli seçilmeli ve alınacak ya da satılacak hisseler için risk durumlarına göre işlem yapılmalıdır.
Karanlık Odada Risk Var Mıdır?
Borsanın her alanında olduğu gibi karanlık oda zamanında da risk bulunmaktadır, hatta borsanın en riskli olduğu zaman karanlık oda olarak adlandırılan zamandır. Bu zamanda borsa işlemleri tamamen durmuşken hisse fiyatları üzerindeki dalgalanmalar oldukça artarak devam etmektedir. 18.00 ve 18.05 arası karanlık odada işlem yapma imkanı bulunduğu için yatırımcıların çok hızlı aksiyonlar alması gerekmektedir. Bu nedenle yatırımcıların önceden yapacakları işlemlere karar vermesi, kendisine tanınan 5 dakikalık süreyi dikkatli ve iyi bir şekilde kullanması gerekmektedir. Dilerseniz karanlık odada işlem yapmak için aracı bir kuruluştan da yardım alabilirsiniz.
Karanlık Oda İşlem Saatleri Nasıl?
Borsada yatırımcılara son işlemlerini yapabilmeleri için verilen zaman 18.00’da bitmektedir. Saat 18.01’den itibaren de alım satım işlemleri durdurulmaktadır. Bu saatten sonra 18.05’e kadar yatırımcıların emir verme süreleri bulunmaktadır. Bu zaman diliminde yatırımcılar almak istedikleri hisseleri alır ya da satmak istedikleri hisseleri satarlar. 18.07 ve 18.18 saatleri arasında marj yayını yapılır. 18.08 ve 18.10 saat dilimleri arasında da yatırımcıların yaptıkları işlemler onaylanır. Karanlık odada işlem yapan yatırımcıların, yaptıkları işlemler aynı anda gözükmez.
Karanlık Odanın Avantajları
- Karanlık odada yapılan işlemler borsaya hemen yansımadığı için yatırımcılar tarafından yapılan büyük hacimli işlemlerin fiyat hareketlerini olumsuz etkilemesi engellenir bu da fiyat istikrarının korunmasına yardımcı olur.
- Büyük hacimli işlem yapacak olan yatırımcıların normal seans zamanında yapacakları işlemler piyasayı büyük oranda etkileyebilecekken karanlık oda zamanında bu işlemleri yapmalarıyla borsanın dengesi bozulmamış olur ve diğer yatırımcılar da zor duruma düşmemiş olurlar.
- Normal seans zamanında işlem yapan yatırımcıların işlemleri herhangi bir teknik aksaklık ya da olağanüstü bir durum nedeniyle aksarsa bu durumda da karanlık oda devreye girerek yatırımcının borsadan kopmasının önüne geçer ve işlemlerinin kesintiye uğramasını engeller.
- Karanlık oda zaman diliminde yapılan işlemler normal seanstaki likitideyi olumlu yönde etkileyebilir bu sayede yatırımcılar için daha rahat ve kolay işlem yapabilecekleri bir ortam oluşur.
Karanlık Odanın Dezavantajları
- Karanlık oda yatırımcılara birçok avantaj sunarken bu avantajların yanında birkaç dezavantajı da beraberinde getirmektedir.
- Karanlık oda 5 dakika gibi bir süreyi yatırımcılara sunmaktadır bu nedenle yatırım konusunda deneyimi ve bilgisi olmayan ya da bilgisi ve deneyimi olup planlamasını doğru yapamayan yatırımcıların hisse senetlerinde kayıp ya da zarar yaşamasına sebep olabilir.
- Piyasa kapandıktan sonra hisse fiyatları sabitlenmektedir, bu nedenle gelecek ivmesi doğru tahmin edilemezse bu da yatırımcının zarar etmesine sebep olabilir.
- Borsanın en riskli zamanı olarak bilinen karanlık oda saatlerinde oluşabilecek ani fiyat dalgalanmaları da doğru şekilde yorumlanmazsa yatırımcının zarar etmesine sebep olabilir.
- Karanlık odanın dezavantajları engellenemeyecek durumlar değildir. Zamanın doğru değerlendirilmesi, planlamanın son ana bırakılmaması, hisselerin durumlarının doğru ivmeye en yakın şekilde tahmin edilebilmesi için değerlendirmeler yapılması gibi yöntemler ve disiplinli çalışma ile bu dezavantajların önüne geçilebilir. Borsaya yeni başlayan kişilerin de mutlaka kapsamlı araştırmalar yapması ve dilerse yardımcı kurum ya da borsa hakkında bilgi sahibi kişilerden yardım ve destek alması önerilir.
Karanlık Oda Zaman Diliminde İşlem Yapacaklara Tavsiyeler
- Karanlık oda borsanın en riskli zaman dilimi olduğu için bilgili ya da bilgisiz her yatırımcının çok dikkatli davranması gerekmektedir.
- Karanlık odada işlem yapmadan önce stratejilerinizi önceden planlamalısınız, kararlarınızın bu zaman dilimine girmeden önce vermeli hangi hisseler için işlem yapacağınızı belirlemelisiniz. Emir türlerinizi de bu zaman dilimine girmeden belirlemelisiniz, alış satış işlemleriniz için limitlerinizi belirlemek de size yardımcı olacaktır.
- Riskleri göze almalısınız, riskin en yüksek olduğu zaman dilimi karanlık odada işlem yapmaya karar verdiğinizde kaybetmeyi göze aldığınız miktarlarla işlem yapmalısınız. Bu işlemleri yaparken zarar etmeniz durumuna karşı stop loss emrini de aktif kullanmalısınız. Fiyat dalgalanmalarına hazırlıklı olmalısınız.
- Kapanış fiyatlarını analiz etmek de yararınıza olacaktır, karanlık oda zamanından önce borsa da gerçekleşen işlem kapanış fiyatlarını dikkatlice inceleyebilirsiniz, hisse senetlerini etkileyecek önemli olaylar olup olmadığı öğrenmek için haberleri izleyebilirsiniz.
- Zamanınızı verimli kullanmanız da oldukça önemlidir 5 dakika gibi kısa bir süre sunan karanlık odada hızlı ve dikkatli aksiyon almak sizin yararınıza olabilir.
- Borsaya yeni giriyorsanız ve yatırımlar konusunda fazla bilginiz yoksa bilgili birilerinden lisanslı aracı kuruluşlardan yardım alabilirsiniz.
- Alternatif yatırım seçeneklerini değerlendirebilirsiniz, karanlık odada bulunan riskleri göze alamıyorsanız borsa kapanış saatlerinden önce işlemlerinizi bitirebilir ya da daha az dalgalanma olan piyasa araçlarınızı kullanabilirsiniz.
- Yatırım yapmadan önce eğitim ya da danışmanlık alabilirsiniz.
- Ani fiyat dalgalanmalarına hazırlıklı olmalısınız ve duygularınızla değil gerçekçi bir yaklaşımla yatırım yapmalısınız.
- Hızlı işlem platformlarından ya da otomatik emir sistemlerinden yardım alabilirsiniz. Bu sayede manuel hataları azaltabilirsiniz.
Yatırım tavsiyesi değildir.