Ekonomik Analiz

Geçen Haftaya Bakış: Geçtiğimiz hafta bir taraftan Çin ekonomisindeki imalat aktivitesinde yavaşlama sürerken, bir taraftan yükselen petrol fiyatlarının enflasyon sorununu tekrar gündeme getirmesi, piyasalarda negatif bir hava estirdi. Ancak ABD tarafında açıklanan güçlü veriler sonrası FED'in Eylül’de agresif politikasını gevşetebileceği algısı, pandemi tarafında gelen iyi haberler, oluşan negatif havayı biraz olsun yumuşattı.

Bunun yanında, FED’in bilanço küçültmesine başladığı ve ekonomik veri açısından oldukça dolu bir hafta yaşandı. Ayda 30 Milyar Dolarlık hazine tahvili ile 17,5 Milyar Dolarlık mortgage’a dayalı kıymetler olmak üzere 8,9 Trilyon Dolar büyüklüğündeki bilanço küçültülmeye başlandı. ABD 10 Yıllık tahvil faizi önceki haftaya göre bir atak yaparak haftayı %2,94 ile tamamladı. Dolar Endeksi de bu yükselişe sınırlı da olsa eşlik edince Ons Altın’da yükselişin durduğu gözlendi. Petrol fiyatları ile 115 Doları taban yaptı.

Geçen hafta gündem oldukça yoğun oldu. ABD’de Tarım Dışı İstihdam verisi haftanın ana gündem maddesi olurken, Amerikan ekonomisindeki duruma ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı "Bej Kitap" raporunun Mayıs sayısı yayımlandı. Bunun yanı sıra, AB ülkeleri, Rus petrolüne ambargo konusunda uzlaştı.

Yurtiçinde ise gözler TÜİK tarafından açıklanan Mayıs ayına ait enflasyon verisinde oldu. Bunun dışında 2022 yılı birinci çeyrek büyüme verisi ve Mayıs ayı İmalat PMI verileri de açıklandı.

Daha önce FED Başkanlığı da yapmış olan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, geçen yıl ABD'nin enflasyon ile ilgili yaptığı yorumlarda yanıldığını belirtti. Yellen, o dönemde enflasyon koşullarını tümüyle anlayamadığını söyledi.

IMF, ABD Dolarının küresel döviz rezervlerindeki payının geçen yılın son çeyreğinde %59'un altına inerek düşüşünü sürdürdüğünü bildirdi.

Çin, Covid-19 pandemisine yönelik tedbirlerden dolayı yavaşlayan ekonomiyi desteklemek ve yerel harcamaları teşvik etmek amacıyla halka dijital yuan (e-CNY) dağıtılacağını açıkladı.

Çin’in Covid – 19 kısıtlamaları nedeniyle yolcu sayısı azalan yerel hava yolu şirketlerine mali yardımda bulunacağı öğrenildi.

Dünyanın üretim motoru konumundaki Çin’de açıklanan PMI verisi, İmalat aktivitesindeki daralmanın devam ettiğini oraya koydu.

Euro Bölgesi’nde enflasyon alarmı geçen hafta açıklanan rakamlarla çalmaya devam etti.

Euro Bölgesi’nin en güçlü ekonomisine sahip olan Almanya’da yıllık enflasyon %7,9’a çıkarak son 48 yılın zirvesini gördü. Nisan’da %7,4 olan TÜFE, aylık bazda %0,9 oranında artış gösterdi.

Japonya’da Fumio hükümeti, Ukrayna'ya 1,7 Milyon Dolarlık acil insani yardım kararı aldı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde üç yıllık yeni bir gaz tedarik sözleşmesi üzerinde anlaştığını söyledi.

Türkiye’de enflasyon, Mayıs ayında da yükselmeye devam etti.

Türkiye 2022 yılı 1. Çeyreğinde %7,1 olan beklentilerin üzerine çıkarak %7,3 oranında büyüme kaydetti.

TCMB rezervlerinde yükseliş gözlendi.

TÜİK verilerine göre; ihracat Nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %24,6 artarak 23 Milyar 368 Milyon Dolar, ithalat %35,0 artarak 29 Milyar 480 Milyon Dolar olarak gerçekleşti.

Elektrikte mesken abonelerinin tarifesine %15, sanayi ve ticarethane abonelerinin tarifesine ise %25 zam yapıldı.

Konutlarda kullanılan doğalgazın birim fiyatında %30, elektrik üretimi için kullanılan doğalgazın birim fiyatında %16, elektrik üretimi dışında kullanılan doğalgazın birim fiyatında ise %10 artış yapıldı.

Geçen haftaya 26,80 seviyesinden başlayan VIX (Korku Endeksi) aşağı yönlü hareketini sürdürdü ve 24,80 ile haftalık kapanış yaptı.

Önceki haftayı 16,23 seviyesinden kapatan Dolar /TL kuru geçen hafta da yukarı harekete devam ederek 16,42 TL ile haftalık kapanış yaptı.

Önceki haftayı 17,42 TL’den tamamlayan Euro/TL kuru geçen hafta da yukarı yönlü bir ivmelenme yaparak 17,62 TL seviyesinden haftayı tamamladı.

Geçen hafta başında 713 seviyesinde olan Türkiye’nin risk primi (CDS) yatay bir seyirle haftayı 716 seviyesinde tamamladı.

Mena Watch: “Türkiye 12 Yunan Adasını İstiyor”

Avusturya'da bulunan ve İsrail’e yakınlığı ile bilinen Think-Tank Kuruluşu Ortadoğu Araştırmaları Merkezi “Mena-Watch” haber sitesinde özetle, “Türkiye, Ege Denizi'ndeki Yunan adalarında toprak iddiasında bulunuyor. İki NATO üyesi olan Türkiye ile Yunanistan arasında Ege'deki bazı adalar üzerindeki toprak ihtilafı uzun süredir devam ediyor. Bu konudaki tartışmalara geçen yıl yeniden başlandı ancak bir sonuç alınamadan kesildi. Şimdi konu, sağcı MHP lideri ve Erdoğan hükümetinin koalisyon ortağı Devlet Bahçeli tarafından yeniden ele alındı. Bahçeli, Yunanistan'ın aralarında Kos, Midilli, Samos ve Rodos'un da bulunduğu 12 adayı Türkiye'ye devretmesini talep etti. Sebebi ise burada konuşlu askeri üslerin Türkiye'nin ulusal güvenliği açısından tehdit oluşturması. Bahçeli, ‘Yunanistan'ın adalardan askeri güçlerini çekmemesi halinde bu işi daha ileri noktaya götüreceğiz. Blöf yapmıyoruz.’ diyen Çavuşoğlu’nu destekledi” denildi.

İran: “Türkiye'nin Suriye Operasyonuna Karşıyız, Desteklemeyeceğiz”

İran Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada; Türkiye'nin Suriye'de terör örgütü PKK/YPG' ye yönelik olası bir askeri operasyonunun, Tahran yönetimi tarafından desteklenmeyeceği duyuruldu.

AFP: “Moskova Ankara’nın Suriye’ye Taarruzdan Kaçınmasını Umuyor”

Fransız haber ajansı AFP’de yayınlanan bir habere göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova yayımladığı bir bildiride, "Ankara'nın Suriye'de zaten zor olan durumun tehlikeli bir şekilde kötüleşmesine yol açabilecek eylemlerden kaçınacağını umuyoruz. Ancak Suriye ile sınır bölgelerinden kaynaklanan ulusal güvenliğe yönelik tehditler konusunda Türkiye'nin endişelerini anlıyoruz” dedi

ABD’de Tarım Dışı İstihdam Verisi Açıklandı: ABD'de Tarım Dışı İstihdam (TDİ) tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre TDİ, Mayıs'ta 390 bin arttı. Piyasa beklentisi 318 bindi. İşsizlik oranı ise değişmeyerek %3,6 oranında kaldı. Beklenti yüzde 3,5'ti.

Ülkede istihdam piyasasının pandemi öncesi seviyelere çok yaklaşması nedeniyle gelecek aylarda istihdamda yavaşlama olabileceği ifade ediliyor.

ABD'de Hizmet Sektörü Mayıs'ta 14 Ayın En Kötü Dönemini Geçirdi: ABD’de sektörler Mayıs ayında ivme kaybetti. Geçen hafta açıklanan ISM Hizmet PMI, Mayıs’ta 57,1’den 55,9’a gerileyerek son 14 ayın en kötü dönemini geçirdi. Pandemi başında büyüme eşiği olan 50,0 seviyesine gerilemesinin ardından yükselen hizmet sektörü Aralık’ta 69,1’e kadar çıktı. 2022’nin ilk 5 ayında ise kademeli olarak gerileyen veri, Mayıs’ta 55,9 ile Mart 2021 sonrası en düşük seviyeye geriledi.

FED Bej Kitabı Yayınladı: Bej Kitaba göre, ABD’de bazı bölgelerde büyüme yavaşladı. 12 bölgenin 3'ünün resesyondan endişe ettiği ortaya çıktı. Raporda, 4 bölgenin büyüme hızının önceki dönemden bu yana yavaşladığı belirtildi.

Çoğu bölgede imalat sektöründeki büyümenin devam ettiği aktarılan raporda, yükselen faiz oranları, genel enflasyon, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı ve Kovid-19 vakalarından kaynaklanan aksaklıkların hane halkı ve iş planlarını etkileyen temel endişeler olduğu ifade edildi.

Çin’de PMI Daralmayı Sürdürdü: Çin’de imalat aktivitesi Mayıs ayında da daralmayı sürdürdü. İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verisi 49,6 ile piyasa beklentisinin üzerinde oluşurken, kritik eşik olan 50 puanın altına kaldı.

Euro Bölgesi’nde Enflasyon Alarmı Etkisini Artırıyor: Euro bölgesi enflasyonu Birliğin kurulduğu dönemde bu yana en yüksek oranlara ulaştı. Nisan ayında %7,4’e yükselmişti. Mayıs ayında ise rekor kırarak %8,1 olarak açıklandı. Piyasa beklentisi %7,7-%7,8 bandındaydı.

Japonya’da Kripto Para Düzenlemesi: Bloomberg tarafından servis edilen habere göre Japon Hükümeti, . Mayıs ayında kripto para UST’nin çökmesi sonrası milyarca dolarlık kayıpların oluşmasından sonra ülke hükümetleri sabit kripto para yatırımcılarını korumak adına çalışmalarını hızlandırdı. Bu bağlamda Japonya Parlamentosu, ulusal para birimi Yen yada başka bir ülkenin itibari para birimine sabitli olduğunu garanti eden sabit kripto para birimlerine yönelik yasal bir çerçeve oluşturdu

AB Ülkeleri Rusya’ya Petrol Ambargosu Konusunda Uzlaştı: AB Liderler zirvesinin başlamasının ardından liderlerden Rusya'ya yaptırım kararı çıktı. Uzunca bir süre Rusya'ya enerji konusunda ambargo koymaya hazırlanan ancak çekimser davranan AB, Rusya'dan ithal edilen petrol miktarını yılsonuna kadar yaklaşık %90 azaltma konusunda uzlaştığını açıkladı. Macaristan, Slovakya ve Çekya'ya Rusya'dan petrol ithalatında ek süre tanındı.

TÜİK Mayıs Ayı Enflasyon Verisini İlan Etti: Buna göre yıllık tüketici enflasyonu %73,50 ile 1998 yılı Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Üretici enflasyonu %132,16 ile 1995'ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Son bir yılda en çok fiyat artışı %107,62 ile ulaştırma, %91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %82,08 ile ev eşyası grubunda görüldü.

Mayıs ayında aylık enflasyon ise %2,98 oldu.

Aylık bazda üretici fiyat endeksindeki artış ise %8,76 olarak kaydedildi.

TÜİK’in Teşkilat Yapısı Değişti: ‘TÜİK Merkez Teşkilatı’ hizmet birimleri arasına 'Bilgi Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığı' eklendi. Yeni başkanlığın görevleri arasında resmi istatistik programını hazırlamak, izlemek, değerlendirmek, raporlamak, bu konudaki koordinasyon ve bilgi akışını sağlamak da yer alıyor.

Türkiye 2022 Yılı I. çeyreğinde %7,3 Oranında Büyüdü: I. çeyrekte kamu harcamaları büyümeyi 0,1 puan, yatırımlar 0,3 puan, net ihracat 3,5 puan, hanehalkı tüketimi 11,6 puan pozitif desteklerken, stoklar 8,20 negatif etki etti.

İlk çeyrekte bir önceki yıla göre; finans ve sigorta faaliyetleri %24,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri %16,8, hizmetler %14,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %8,9, sanayi %7,4, diğer hizmet faaliyetleri %6,8, gayrimenkul faaliyetleri %5,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri %5,2 ve tarım %0,9 oranında artarken. İnşaat sektörü %7,2 oranında azaldı.

Döviz ve Yabancı Yatırımcıların Geçen Hafta Türkiye Piyasalarındaki İşlemleri:

TCMB, 27 Mayıs ile biten işlem haftasına ait istatistikleri yayımladı. Bankanın verilerine göre, TCMB’nin toplam rezervleri 27 Mayıs haftasında bir önceki haftaya göre 2 Milyar 636 Milyon Dolar artarak 102 Milyar 897 Milyon Dolara yükseldi.

Aynı haftada yurt içi yerleşiklerin bankalarda bulunan döviz mevduatları son haftada 204 Milyon Dolar artarak 214,7 Milyar Dolara çıktı.

Aynı dönemde gerçek kişiler 61 Milyon Dolarlık döviz satarken tüzel kişiler ise 143 Milyon Dolarlık alım yaptı.

20-27 Mayıs haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak 40,9 Milyon Dolar hisse senedi satışı ile 55 Milyon Dolar Devlet İç Borçlanma Senedi satışı ve 7,8 Milyon Dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi.

Hisse senedi piyasasında yabancıların payı 27 Mayıs itibariyle %35,1 olurken, önceki haftada bu oran %35,5 seviyesindeydi. 2021 yılı kapanışında %40,6 olan yabancı payı 1 sene öncesinde ise %42,1 idi.

Bunun yanı sıra, bu hafta ülkemizi ilgilendiren önemli ekonomik paritelerin izleyecekleri yön şu şekilde tahmin edilmektedir:

Dolar Endeksi (DXY): Geçen hafta tepki alımları ile hafif bir yükseliş hareketi yaparak haftayı 102,15 ile tamamladı. Önümüzdeki hafta kritik nokta olan 102,72 üzerinde kalmayı başarabilirse bu hareket kısa vadeli pozitif trende dönüşebilir. Aksi takdirde yönünü yeniden aşağı çevirmesi muhtemeldir. Bu durumda ilk etapta 101.30 ve burayı da kırarsa 100.46 seviyesine gidebilir.

Yukarı yönlü hareketlerde ise 103,09’a kadar alan vardır.

EUR/USD: DXY ile ters yönlü hareket eden parite hafif aşağı hareket yaparak 1,0719 ile haftalık kapanış yaptı. Bu hareketin düzeltme olup olmadığının önümüzdeki hafta bu seviye üzerinde kalıp kalamayacağı ile belli olacağı değerlendirilmektedir. Şayet bu seviye üzerinde kalmayı başarırsa ilk etapta aylık pivot noktası olan 1,0790 ve burayı da aşarsa 1,0831’e gidebilir.

Aşağı yönlü hareketlerde ise 1,0607’ye kadar alan vardır.

BRENT: Brent Petrol geçtiğimiz hafta da beklentilerimiz çerçevesinde yukarı yönlü bir seyir izlemiş ve 121,08 Dolar ile haftayı tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta da yukarı hareketin devamı söz konusu olabilir. İlk etapta 122,18 ve burayı da aşarsa 125,63 seviyelerine gidebilir.

Aşağı yönlü hareketlerde haftalık pivot noktası olan 112,45’e kadar alan vardır

Ons Altın: Geçtiğimiz hafta yatay yönlü bir seyir izleyerek 1851 Dolar ile haftalık kapanış yapmıştır. Halen1845 üzerinde kalmaya devam ettiği için, yukarı yöne devam etmesi muhtemeldir. Bu durumda önümüzdeki hafta ilk etapta 1861 ve burayı da aşarsa 1877 Dolara kadar gidebilir.

Aşağı yönlü hareketlerde 1823’e kadar alan vardır.

Bitcoin (BTC): BTC geçtiğimiz hafta yine yatay bir seyir izleyerek 28947 Dolar ile haftayı tamamlamıştır. Önümüzdeki hafta 29800 altında kaldıkça negatif trende devam etmesi beklenebilir. Bu durumda ilk etapta 27680 ve burayı da kırarsa 24520’ye kadar düşebilir.

Yukarı yönlü hareketlerde ise 32800’e kadar alan vardır.